راهنمای قالب بتن
این راهنما اطلاعاتی در مورد طراحی، نصب، استفاده و حذف قالب ارائه میدهد.
این مطالب، بخشی از راهنماهای قالب بندی و پایه موقت است که شامل موارد زیر است:
- ⦁ راهنمای کلی قالب بندی و پایه موقت
- ⦁ راهنمای لغزش، پرش و حرکت سیستم های قالب
- ⦁ راهنمای کار پایه موقت و
- ⦁ برگهی اطلاعات: قالب بندی و پایه موقت.
قالب بندی
قالب به معنی سطح قالب و قاب است که برای محدود نگه داشتن و شکل دادن به بتن خیس تا زمانی که بتواند از خود پشتیبانی کند (خشک شود) استفاده میشود.
قالب بندی شامل قالب هایی است که در آن ها بتن ریخته میشود و قاب ها و مهاربندهایی که ثبات را ایجاد میکنند. اگرچه تیرآهن ها، حامل ها، مهاربند ها، پایه ها و پایه ستون ها معمولاً به عنوان بخشی از مونتاژ قالب در نظر گرفته میشود، اما از نظر فنی به عنوان پایه موقت نامیده میشود.
اطلاعات بیشتر در راهنمای کار پایه موقت وجود دارد.
ساخت قالب ممکن است شامل فعالیت های پرخطر مانند استفاده از دستگاه های متحرک مانند استفاده از جرثقیل ها در ارتفاعات و حفاری پایه ها باشد.
بیانیه های روش کار ایمن (SWMS)
این کار، شامل کار ساختمانی با ریسک بالا است و SWMS باید با مشورت کارگران و نمایندگان آن ها که کار ساخت و ساز با ریسک بالا را انجام میدهند تهیه شود، همان طور که در مقررات بهداشت و ایمنی کار (WHS) تعریف شده است.
اطلاعات بیشتر در مورد کارهای ساختمانی با ریسک بالا ، SWMS و یک الگوی SWMS در قانون عمل بخش کارهای ساختمان آمده است.
طراحی
طراحی سازه نهایی بتنی میتواند تأثیر عمده ای در سهولت ساخت قالب و سلامت و ایمنی افراد در حین ساخت داشته باشد. عموماً هرچه ساختار اولیه بتنی اساسی و ساده باشد، ساخت، نصب و حذف قالب نیز ایمن تر است.
در هنگام طراحی سازه های بتنی درجا باید از یک طراح قالب باتجربه مشاوره گرفته شود تا خطرات سلامتی و ایمنی در هنگام ساخت و حذف قالب در طراحی در نظر گرفته شود.
طراح قالب باید در طراحی قالب از جمله تثبیت سکوهای کار موقت و تجهیزات ویژه مورد نیاز برای ساخت قالب های ایمن در محل مهارت داشته باشد.
یک طراح ممکن است از یک استاندارد فنی یا ترکیبی از استانداردها و اصول مهندسی مربوط به الزامات طراحی استفاده کند به شرطی که نتیجه آن طرحی باشد که مطابق با الزامات نظارتی است.
قالب بندی باید به صورت زیر باشد:
- ⦁ سفت و محکم، ضد آب، دارای مهاربند و بسته شده به هم برای حفظ موقعیت و شکل در حین ساخت و
- ⦁ بتوان بدون آسیب رساندن به بتن شکل گرفته، به راحتی و با خیال راحت قالب را حذف کرد یا اجزایی داشته باشد که به عنوان بخشی از سازه تمام شده باقی بمانند بنابراین بقیه اجزا میتوانند بدون آسیب رساندن به سازه حذف شوند.
نقشه قالب باید شامل جزئیات زیر باشد:
- ⦁ قالب و اتصالات قالب
- ⦁ روش آب بندی
- ⦁ رابط ها
- ⦁ اندازه و فاصله قاب بندی
- ⦁ جزئیات اتصالات اختصاصی یا سیستم های پیشنهادی برای استفاده و
- ⦁ رها ساز قالب در صورت استفاده.
طراح قالب باید قبل از اتمام طرح قالب، میزان نرخ پر شدن عمودی دیواره ها، ستون ها و سایر عناصر عمودی بتنی را محاسبه کنند.
جزئیات روش ساخت و ترتیب نصب در صورت لزوم باید در نقشه های قالب موجود باشد. در مواردی که روش های خاصی مانند لرزش خارجی درگیر باشد، طراحی قالب باید امکان ایجاد بارهای اضافی سازه ای را فراهم کند.
در مواردی که قرار است از قالب استفاده مجدد شود، باید از طراحی قالب اطمینان حاصل شود که پس از ریختن مواد، جابجایی و ذخیره سازی، قالب استحکام خود را حفظ میکند و شکل خود را از دست نمیدهد.
تمام نقشه های قالب باید مطابق با استانداردهای قابل اجرای استرالیا باشند. اجزای سیستم های قالب مختلف نباید مخلوط شوند مگر اینکه یک فرد شایسته، به عنوان مثال یک مهندس، استفاده از قطعات را مجاز دانسته باشد. تغییر در طراحی یک سیستم باید توسط یک طراح، مهندس یا شخص شایستهی دیگری به صورت کتبی بررسی و تأیید شود.
لغزش ، حرکت و سقوط
طراحی سازه دائمی بر خطر آسیب دیدگی در اثر لغزش ها، حرکت ها و ریزش ها (و سقوط اجسام) در هنگام ساخت و استفاده از قالب تأثیر میگذارد. اندازه گیری های طراحی سازه دائمی میتوانند این خطرات را کاهش دهند، اگرچه اغلب به طور منطقی عملی نیستند که شامل:
- ⦁ کاهش تغییرات در عمق کف که باعث ایجاد یک عمق ثابت میشود. کف قالب هایی که عمق ثابت دارند آسان تر از کف با عمق متغیر ساخته میشود و خطر آسیب را به حداقل میرسانند. تیرهای عمیق تر، تخته های نگهدار تیر های عمودی را در کف ایجاد میکنند و خطر حرکت و سقوط را ایجاد میکنند و نیاز به کار بیشتری پس از ریختن برای ساختن و حذف دارند.
- ⦁ تیرهای طراحی شده برای دسترسی مناسب به گوشه های تیر برای جلوگیری از وارد کردن صدمه کارگران هنگام راه رفتن روی قالب هنگام ساخت است.
- ⦁ کاهش تعداد ستون های مورد نیاز و وجود ستون ها، حذف سرستون ها و تخته های نگهدار تیر های عمودی درون دیوار و
- ⦁ کاهش بخش های کف سر گیر دار
طراحی سیستم های قالب بندی میتواند خطر لغزش و حرکت و افتادن را با دسترسی به ایمنی کافی و محافظت از شی در برابر سقوط کاهش دهد.
کارهای دستی
طراحی سیستم های قالب میتواند میزان بررسی دستی مورد نیاز در کار قالب بندی را کاهش دهد. برای کاهش خطرات بررسی دستی:
- ⦁ ستون ها و تیرهای پیش ریخته شده برای به حداقل رساندن آرماتورهای تثبیت کننده، نصب و حذف قالب ستون و ریختن بتن در محل، به طور کلی فعالیت های کاری که در محیط کارخانه انجام میشود خطر کمتری دارند.
- ⦁ قالب یا میز لغزان، یک قالب بزرگ از قبل مونتاژ شده و پایه موقت است که اغلب از یک قطعه از یک سطح معلق تشکیل میدهد و
- ⦁ سیستم های قالب مدولار که اغلب وزن کمتری دارند و نیاز به کارهای تکراری مانند چکش کاری را از بین میبرند.
انواع قالب
هنگام انتخاب سیستم قالب برای یک کار خاص، ایمنی کارگران در هنگام نصب و استفاده و حذف قالب باید در نظر گرفته شود. به ویژه ثبات، استحکام و خطر سقوط اشیا و کارهای دستی را در نظر بگیرید. بهترین سیستم های اختصاصی دارای ویژگی های ایمنی یکپارچه برای کمک به کنترل خطر سقوط و کارهای دستی خطرناک هستند.
سیستم قالب بندی سنتی به طور معمول در محل از الوار یا تخته سه لا و عناصر پشتیبانی کننده مانند داربست ساخته میشوند.
هنگام استفاده از یک سیستم سنتی، باید از فرم قالب استاندارد با ظرفیت بارگیری آزمایش شده شناخته شده در هر زمان ممکن استفاده شود. قاب های استاندارد میتوانند خطر در زمینهی ایجاد و حذف قالب، اداره کردن و ذخیره سازی مواد را برای کارگران به حداقل برسانند.
سیستم های قالب مدولار به طور ویژه در خارج از سایت طراحی و ساخته میشوند. سیستم های مدولار معمولاً دارای اجزای قالب اختصاصی و محاسبات بار نامی هستند که توسط سازنده تعیین شده اند و اغلب از محصولات فیبر، پلاستیک، فولاد و آلومینیوم ساخته میشوند. اکثر سیستم های قالب از دو یا چند ماده استفاده میکنند به عنوان مثال رویهی تخته سه لا با قاب فولادی برای پنل های دیواری استفاده میشود.
سیستم های مدولار اغلب وزن کمتری دارند و نسبت به سیستم های سنتی به تلاش فیزیکی کمتری نیاز دارند. این امر خطر آسیب ناشی از کارهای دستی را به حداقل میرساند. اما سیستم های مدولار به دلیل وزن کمتری که دارند، به سبب عواملی مانند بار اعمالی ایجاد شده توسط باد، ممکن است مستعد سقوط در هنگام نصب سیستم باشند. این موضوع فقط قبل از قرار دادن کف قالب روی سیستم مدولار مسئله خواهد بود. برای کنترل موثر این مسئله، سیستم قالب مدولار باید به تدریج مطابق با دستورالعمل های تامین کنندگان در هنگام نصب آن مهار شود.
دیوار و ستون قالب
دیوار و ستون قالب باید به گونه ای طراحی شوند که در برابر بار اعمالی ایجاد شده توسط باد قبل، در حین و بعد از ریختن بتن مقاومت کنند. مهاربندها و قالب نباید تا زمانی که بتواند با خیال راحت در برابر ضربه های احتمالی و بارها مقاومت کند، حذف شوند.
پشتیبانی جانبی از عناصر عمودی میتواند به روش های مختلفی از جمله مهاربند های افقی و زاویه دار و اتصالات ساختاری به سایر قسمت های ساختمان ارائه شود. طراحی عناصر مهاربند باید توسط یک شخص سررشته دار انجام شود.
مهاربند همچنین باید بتواند در برابر فشارهای کششی و فشاری که ممکن است توسط باد وارد شود مقاومت کند. لنگرهای مهاربند ترجیحاً باید از نوع قلاب مانند یا از نوع پیچ و مهره ای باشند که از دو طرف محیط لنگر امتداد داشته باشند. برای سر های مته از نوع زیر میتوان استفاده کرد به شرطی که مطابق با دستورالعمل های سازنده نصب شود:
- ⦁ سر نوع Undercut که به عملکرد اصطکاکی متکی نیستند.
- ⦁ سرهای انبساطی از نوع لغزش بار زیاد ، از نوع گشتاور کنترل شده. این سرها دارای بار کاری حداقل ۶۰ درصد از بار لغزش اول هستند و به طور کلی برای بارهای کششی سازه ای مناسب هستند.
- ⦁ پیچ و مهره های کویل، عملکرد صحیح پیچ و مهره های کویل تا حد زیادی به نصب آن ها مطابق با مشخصات سازنده بستگی دارد، به عنوان مثال دریل کردن اندازه درست و اعمال گشتاور صحیح در بتن.
توجه: برخی از حوزه ها ممکن است این نوع نصب ها را نپذیرند، بنابراین با سامانگر WHS خود تماس بگیرید.
لنگرهای حفاری باید مطابق با دستورالعمل های سازنده نصب شوند. آن ها باید گشتاور خود را با استفاده از گشتاور آچار یا با روش قابل اعتماد دیگری برای بررسی گشتاور تنظیم کنند، به عنوان مثال «دریل چکشی» کالیبره شده. سوابق کتبی ثبت شده در زمینهی گشتاور برای نوع سر مته باید در محل کار موجود باشد.
بستر های دسترسی
دسترسی مناسب باید برای دیوار و ستون قالب فراهم شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ⦁ داربست متحرک
- ⦁ بستر های دسترسی ساخته شده برای هدف یا
- ⦁ بستر های بالابر کار
محافظت از لبه باید در بستر های دسترسی فراهم شود. روش های ترجیحی ورود به بستر ها شامل سیستم های دسترسی به پله یا در صورت عدم امکان استفاده از نردبان های صنعتی ایمن است.
روش ورود باید فضایی را برای فرد فراهم کند و در ارتفاع و فاصله ای از قالب قرار گیرد تا تلاش و حرکت فرد به حداقل برسد. سیستم ریختن بتن باید فضای کافی را برای ایستادن فرد با محافظت از لبه را فراهم کند. جایی که دسترسی پله از کف قالب عبور میکند، تیرچه یا حامل نباید از پله ها جلوتر بیاید (بیرون بزند).
سکوها همچنین باید برای مقاومت در برابر بارگذاری که ممکن است هنگام ریختن بتن اعمال شود و برای اطمینان از عدم ریزش یا واژگون شدن سکو، طراحی شوند. ممکن است لازم باشد که آن ها را ببندید یا روی آن وزنه بگذارید، به ویژه داربست آلومینیومی که ممکن است از وزن کافی برای جلوگیری از واژگونی برخوردار نباشد.
بستر های کاری متحرک باید چرخ های خود را قفل کنند، مگر در هنگام جابجایی مجدد بستر متحرک.
سیستم دسترسی پشتی
طراح باید اطمینان حاصل کند که یک سیستم دسترسی پشتی میتواند بارهایی را که به آن وارد خواهد شد از جمله شرایط باد و وضعیت تخلیه اضطراری را پشتیبانی کند. خود سیستم و قالب باید بتوانند در برابر بارهای وارد شده از سیستم دسترسی مقاومت کنند.
روش های بالابری
دیوار و ستون قالب باید با نقاط بالابر طراحی شده ارائه شود. نقشه های طراحی باید آن را تأیید کنند. برش سوراخ در قالب توصیه نمیشود زیرا این امر میتواند به قالب آسیب برساند، نقاط بالابر ناکافی باشد و اتصال ایمن دنده بالابر را دشوار کند.
دیوار و ستون قالب فقط باید با یک سیستم بالابر مثبت حمل شوند، به عنوان مثال لیفت های بالابر یا بستن زنجیرهای بالابر در اطراف قالب، بنابراین قالب نمیتواند از لبه ها خارج شود. از لیفت های بالابر مخصوص طراحی شده باید به جای انداختن بار استفاده شود زیرا خطر قطع شدن سهواً بار از قلاب جرثقیل کمتر است.
جایی که تیرهای بالابر به قالب متصل میشوند باید مطابق با طرح باشد.
نصب قاب های قالب
قاب های قالب باید به طور تدریجی نصب شوند تا از ایمنی نصب کنندگان و پایداری ساختار کلی اطمینان حاصل شود.
مهاربندها باید در اسرع وقت به قاب ها متصل شوند و روش های دسترسی تعیین شده باید با استفاده از پرچم ها یا روش های دیگر مشخص شود.
اگر مهاربند گوشه یا دیگر محافظ های لبه به تدریج روی قاب های قالب نصب شوند، دیگر اقدامات کنترلی برای جلوگیری از سقوط ممکن است لازم نباشند.
بسیاری از قاب های قالب قراردادی از مهاربند های مورب تشکیل شده اند که از وسط عبور میکنند. این مهاربندها محافظ لبه مناسبی برای کف قالب کامل نشده در نظر گرفته نمیشوند، اما ممکن است در هنگام نصب قاب محافظت مناسب در برابر سقوط داشته باشند. این فقط در مواردی است که به محض نصب قاب ها، مهاربند ها به صورت تدریجی نصب شوند.
با افزایش ارتفاع قاب های قالب، نیاز بیشتری به ایجاد پایداری جانبی قاب ها وجود دارد. اطمینان حاصل کنید که قاب بندی، که شامل مهاربند هم میشود، مطابق با طراحی در محل و دستورالعمل های سازندگان انجام میشوند. افرادی که قالب نصب میکنند باید آموزش ببینند تا قالب را با استفاده از روش های ایمن درست کنند.
خطر سقوط داخلی در حین نصب قاب ها را میتوان با کفپوش کردن کامل هر بالابر کف قالب و کف کاذب کنترل کرد. این مورد شامل موارد زیر است:
- قرار دادن یک عبورگاه کامل از تخته های داربست یا سایر عبورگاه های مناسب در هر بالابر
- قرار دادن عبورگاه در بالابر بعدی در حالی که روی تختهی کامل ایستاده اید و
- هر بالابر کاملاً در جای خود قرار بگیرد تا زمانی که حذف شود.
هنگام حذف بالابر، باید در حالی که روی تختهی کامل ایستاده اید، سطح زیرین را فورا حذف کنید.
عبورگاه های کاذب قالب
در جاهایی که عبورگاه های بعدی قالب نیاز به ایستادن افراد در ارتفاع ۲ متری یا بالاتر از سطح قالب کامل شده برای نصب حامل ها و تیرچه ها برای سطح بعدی قالب را دارد،
یک عبورگاه کاذب پیوسته، که یک عبورگاه کامل در همان ناحیه از عبورگاه را تشکیل میدهد، باید تهیه شود.
این عبورگاه باید در داخل و بین قاب های قالب تهیه شود و به طور معمول از تخته های چندلا، تخته های داربست یا پارت های تخته ای مدولار تشکیل شده است.
میتوان دهانه ورودی محافظت شده را در عبورگاه به صورت رها قرار داد تا بتواند مواد را بلند کند. استفاده از سیستم سکوی بسته شده به تخته های آزاد ترجیح داده میشود زیرا نمیتوان به طور تصادفی سیستم بسته را جدا کرد. تخته های آزاد فقط در صورت ایمن بودن در برابر بالارفتن و لیز خوردن قابل استفاده است.
عبورگاه کاذب باید ساخته شود بنابراین هیچ شکاف بزرگی وجود ندارد و تنها در جایی شکاف وجود دارد که یک عضو عمودی قاب از داخل عبورگاه عبور میکند (شکل ۱ را ببینید). عرض شکاف نباید بیش از ۲۲۵ میلی متر باشد.
عبورگاه کاذب باید بتواند از بار مورد انتظار کارگران و مواد در هنگام ساخت و ساز و افراد یا اشیایی که ممکن است روی عبورگاه بیفتند، پشتیبانی کند. دسترسی به هر یک از عبورگاه های کاذب باید فراهم شود.
هنگام در نظر گرفتن طراحی عبورگاه برای نصب، تغییر یا حذف قالب، باید وزن عبورگاه کاذب و بار ایستا بر روی ساختار پشتیبانی قالب اعمال شود.
ارتفاع بین عبورگاه کاذب و سطح ریختن (بتن) باید طوری باشد که اجازه ورود به یک شخص هنگام فرآیند تخلیه داده شود. کارگران باید با عدم بالا رفتن از قالب مراقبت مناسبی از امنیت خود داشته باشند.
بستر واسطه
در مواردی که فاصله سقوط بالقوه کمتر از ۲ متر باشد، میتوان یک سکوی کار واسطه ارائه کرد که عرض آن حداقل ۴۵۰ میلی متر باشد (شکل ۲ را ببینید).
نصب حامل ها
حامل ها اعضای اصلی پشتیبانی افقی عبورگاه قالب هستند که در بالای قاب های قالب قرار میگیرند. این حامل ها معمولاً چوبی هستند اما گاهی از فلز ساخته میشوند. آن ها باید در موقعیتی قرار بگیرند كه افراد در یك سكو امن بیش از ۲ متر زیر آن نباشند.
حامل ها باید به گونه ای قرار بگیرند که از بالای قاب سقوط نکنند. روش معمول برای انجام این کار، قرار دادن حامل ها در سر U بالای قاب ها و به حداقل رساندن پایه ها است. در جایی که دو حامل وجود دارد ، باید از سر U استفاده شود. در مواردی که فقط یک حامل در سر U قرار داده میشود، باید حامل در مرکز U قرار گیرد، مگر این که طراح قالب، مهندس یا شخص سر رشته دار دیگری خلاف این را بیان کند. با چرخش سر U یا با استفاده از گوه های چوبی میتوان به این امر دست یافت.
در جایی که قسمت بالای عضو پشتیبانی از یک صفحه صاف تشکیل شده باشد، باید حامل را با میخ متصل کرد. در غیر این صورت به طور موثر بر روی صفحه محکم شود. صفحات تخت فقط در مواردی که توسط طراح قالب، مهندس یا شخص سررشته دار دیگری مشخص شده باشد، باید استفاده شوند.
نصب تیرچه ها
درصورتی که عبورگاه کاذب در فاصله ۲ متری یا کمتر زیر کارگر ساخته شده باشد، وزن تیرچه ها ممکن است روی حامل ها قرار گیرد در حالی که کارگر در سطح حامل بالایی ایستاده است.
اگر ارتفاع عبورگاه قالب ساخته شده بیش از ۲ متر بالاتر از یک عبورگاه پیوسته یا سطح زیر آن باشد، تیرچه ها باید از یک سکو واقع در ۲ متری آن سطح، در زیر عبورگاه ساخته شده قرار گیرند (شکل ۲ را ببینید). این بستر باید یک عبورگاه کاذب باشد اما ممکن است از یک بستر واسطه استفاده شود.
یک شخص هنگامی که فاصله بالقوه سقوط کمتر از ۲ متر باشد، باید یک سکو کار با عرض حداقل ۴۵۰ میلی متر (دو تخته) فراهم کند. برای شخص قابل قبول نیست که روی یک تخته یا یک حامل کار کند.
یک مثال از یک سیستم کاری که ممکن است برای این کار استفاده شود به شرح زیر است:
- تیرچه ها توسط کارگران از پایین برداشته میشوند و در بالای حامل ها قرار میگیرند تا در موقعیت های تقریبی نهایی خود قرار بگیرند در حالی که در یک تخته کار پایین تر ایستاده اند.
- تخته زیر عبورگاه باید در ارتفاع مناسبی برای دسترسی به تیرچه ها، بدون ایجاد خطرات کار دستی و نه بیشتر از ۲ متر بالاتر از عبورگاه پیوسته یا سطح زیر قرار داشته باشد.
قرار دادن تخته چندلا بر روی عبورگاه
عبورگاه قالب باید به صورت تدریجی گذاشته شود تا به روشی در اختیار افراد قرار گیرد که از سقوط آن ها به زیر عبورگاه جلوگیری کند.
این اقدام کنترلی به ویژه در شرایطی که عبورگاه کاذب در فاصله ۲ متر زیر سطح عبورگاهی که باید گذاشته شود، تهیه نشده باشد مهم است. در این شرایط تخته چند لا فقط میتواند روی تیرچه ها قرار گیرند:
- مردم شروع به گذاشتن ورق های چندلا از داربست محیطی یا سایر محافظ های لبه ای که در اطراف قالب ارائه میشود، میکنند.
- حداقل چهار تیرچه در مراکز ۴۵۰ میلی متر، شکاف های ۴۰۰ میلی متر، در مجموع ۸/۱ متر، بر روی حامل ها در کنار فرد قرار دارد و همچنین تیرچه ها حداقل ۸/۱ متر امتداد دارند (شکل ۳ را ببینید). بنابراین، اگر فردی سقوط کند، روی تیرچه میافتد و باید از سقوط بیشتر آن جلوگیری کرد. در برخی شرایط، در اثر تماس بدن فرد با تیرچه، احتمال سقوط فرد از بین تیرچه وجود دارد. این به احتمال زیاد وقتی رخ میدهد که شخص در همان جهتی که تیرچه دارد روی آن بیفتد. به اجرا در آوردن کنترل ها برای به حداقل رساندن حرکت جانبی تیرچه ها، این احتمال را به حداقل میرساند.
- افراد تخته چندلا را جلوی بدن خود قرار میدهند، بنابراین اگر تلو تلو بخورند احتمالاً روی ورق های گذاشته شده میافتند.
در مواردی که لبه جلویی درگیر باشد و فاصله زیر عبورگاه ساخته شده بیشتر از ۲ متر باشد، SWMS باید نحوه کار برای کنترل خطر را توضیح دهد.
پایه ها
حامل های پایه، تیرچه ها و ورق های چندلا میتوانند خطرناک باشند. وزن مواد یا شخصی که روی پایه ایستاده است، ممکن است الوار را بشکند و باعث سقوط فرد یا مواد شود. هنگام طراحی سیستم قالب، استفاده از پایه باید به حداقل برسد. در برخی شرایط استفاده از مقاطع پایه اجتناب ناپذیر است. در این موارد، یک طراح قالب باید پتانسیل افراد و مواد ذخیره شده را در ایجاد پایه محوری در نظر بگیرد. هر جایی که وزن فرد باعث چرخش پایه ها شود، باید تدابیری برای محکم کردن پایه در نظر گرفته شود تا این اتفاق نیفتد. این اقدامات ممکن است شامل بستن موقت، میخ زدن، پیچ و مهره یا روش های موثر دیگر باشد. در صورت استفاده از میخ، طراحی قالب باید جزئیات میخ کاری را مشخص کند و دستورالعمل ها باید دنبال شود. این ممکن است شامل استفاده از طراحی های هدفمند یا اختصاصی باشد. مواد را نباید انباشته و در قسمت پایه ذخیره کرد، مگر این که این قسمت برای حمل بار طراحی شده باشد. تخته های کاری موقت که از قاب های شمع زنی ساختمان ساخته شده اند نوعی داربست پایه دار هستند. درصورتی که فرد یا اشیایی ممکن باشد بیش از ۴ متر از داربست سقوط کند، کارگرانی که در نصب، تغییر یا حذف آن ها مشارکت دارند، باید مجوز داربست داشته باشند. حداقل نوع مجوز برای این نوع کارها، از نوع متوسط است.
فرورفتگی
مناطق باز مانند راه پله ها یا فرورفتگی هایی که دسترسی به تاسیساتی که خطراتی را برای افراد روی عبورگاه ایجاد میکند، مانند سقوط از یک فرو رفتگی بزرگتر، قدم زدن در یک فرورفتگی کوچکتر یا سقوط جسمی از دهانه بر روی افرادی که زیر آن قرار دارند. باید فرورفتگی هایی که ممکن است شخص یا شیئی از آن عبور کنند، محافظ داشته باشد.
از فرورفتگی های باز با محافظ لبه مانند نرده ها یا با پوشش ایمن محافظت کنید بنابراین هیچ کس نمیتواند بیفتد. فرورفتگی در قطعه های بتنی ممکن است شامل مش ریخته گری باشد که به عنوان یک سیستم پشتیبان عمل میکند.
مش باید روزنه های کوچکی داشته باشد، به عنوان مثال اندازه مش ۵۰ در ۵۰ میلی متر یا کوچکتر است و از موادی ساخته شده است که توانایی تحمل بارهای بسیار سنگین را دارد. در مواردی که قرار است مش یا سایر مواد محافظ فیزیکی برای محافظت از سقوط برای فرورفتگی های بزرگتر تهیه شود، باید در مشخصات طراحی قطعه گنجانده شود تا اطمینان حاصل شود که میتواند بارهای احتمالی از جمله بارهای اعمال شده توسط مردم، تجهیزات و مواد را تحمل کند.
در جاهایی که سوراخها برای کاری در مش بریده میشود تا از سوراخ عبور کند، باید با مشخصات آن کار بریده شود تا مش در فرورفتگی باقی بماند و ظرفیت تحمل بار مش کمتر از مشخصات طراحی نباشد.
استفاده از روکش تخته سه لا به تنهایی کنترل خطر قابل قبولی نیست زیرا:
- پوشش ممکن است از سایر قسمت های تخته سه لا قابل تشخیص نباشد
- پس از نصب اولین کار، نمیتوان آن را بدون تغییر قابل توجهی دوباره تعمیر کرد
- ممکن است تشخیص این که تخته سه لا به درستی محکم شده است دشوار باشد و
- کاورهای تخته سه لا ایمن میتوانند برای ورود امن نباشند و دوباره ایمن نشوند
روکش های تخته سه لا باید از نظر ساختاری درجه بندی شده باشد و با رنگ روشن رنگ آمیزی شده باشد، به عنوان مثال با «خطر نفوذ در زیر وجود دارد» ، مشخص شده باشد.
پوشش باید به بتن محکم شود و برای بارهای احتمالی که ممکن است وارد شود طراحی شود، به عنوان مثال کارگران، مواد یا دستگاه هایی که ممکن است از روی پوشش عبور کنند.
قبل از حذف قالب، فرورفتگی را که با برداشته شدن قالب ایجاد میشود را بپوشانید یا قبل از شروع عملیات برش زدن، برای فرورفتگی ها محافظ بگذارید.
فرورفتگی ها قبل از قرار دادن عبورگاه خطرناک هستند. تیرچه تا لبه فرورفتگی باید تأمین شود تا در صورت سقوط فرد بر روی آن ها، الوارها نتوانند بیفتند.
مناطق کاری برای تثبیت کننده های فولادی و سایر موارد
تثبیت کننده های فولادی، لوله کش ها و متخصصین برق اغلب به دقت زیر قالب را بررسی میکنند. ناحیهی قالب باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا اطمینان حاصل شود که این افراد از کارگران قالب جدا اند.
منطقه «فقط قالب» باید در پشت لبه جلویی نگهداری شود. این منطقه باید به وضوح با علائم و موانع مشبک مشخص شود. شکل ۴ منطقه «کار دیگر» ، منطقه «قالب» و منطقه ای را تحت عنوان محافظ لبه نشان میدهد. چهار تیرچه با فاصله ۱۸۰۰ میلی متر خارج از عبورگاه گذاشته شده است.
گذرگاه های موقت واقع شده میان مش تقویت کننده، میتواند برای کنترل خطر لغزش و حرکت زمانی که چندین راه در حال ورود به منطقه وسیعی از مش تقویت کننده پشت قالب هستند، استفاده شود.
برای جدا کردن منطقه قالب از دیگر کارگران باید یک مانع فیزیکی تهیه و قرار داده شود.
این مانع باید صلب و همچنین دارای ظرفیت این باشد که بتواند تمامیت صحت خود را در وضعیت عمودی حفظ کند و همچنین قابلیت حفظ نشانه ها را در صورت لزوم داشته باشد.
تغییر دادن ارتفاع کف
عبورگاه قالب، به طور کلی به دلیل تیرهای عمیق یا تغییر شیب که در اطراف سر ستون ها موجود است، به ندرت در کل طبقه مسطح هستند.
کف های ناهموار خطر و احتمال سقوط ایجاد میکند.
این خطرات با ایجاد اطمینان از پشتیبانی قالب و سطح عبورگاه به طور موثرتری قابل کنترل هستند قبل از شروع کار، ابتدا به تدریج محافظت برای کف با سطوح پایین تر انجام میگیرد و سپس در مرحله بعدی کف های با سطوح بالاتر مورد بررسی و رفع قرار میگیرند.
محافظت در برابر سقوط از عبورگاه قالب
در طول ساخت قالب، ساختار به طور مداوم در حال تغییر است، بنابراین اصلاح مداوم اقدامات حفاظت از سقوط نیز لازم است.
وقتی فقط یک لبه جلو وجود دارد و لبه های دیگر با داربست ایجاد میشوند، محافظت از سقوط در لبه جلو نسبتاً ساده است. با این حال، جایی که چندین لبه جلو وجود دارد یا عبورگاه ها در یک سطح نیستند، عمل حفاظت از سقوط ممکن است دشوار باشد.
محافظت از لبه بر روی عبورگاه قالب
در مواردی که طراحی قالب پیچیده است، ممکن است ایجاد محافظت از لبه غیر عملی باشد زیرا پروفیل عبورگاه به طور مداوم در حال تغییر است و ساخت محافظ لبه جلو، خطرات بیشتری نسبت به کنترل آن ایجاد میکند.
به عنوان مثال، افرادی که محافظ لبه را نصب میکنند در هنگام نصب ممکن است در معرض خطر قرار گیرند.
در بعضی شرایط ممکن است لازم باشد که از لبه های محیطی در لبه های عبورگاه استفاده کنید.
مواردی که باید محافظ لبه نصب شود:
- جایی که تغییر در ارتفاع عبورگاه در امتداد لبه عبورگاه در حال ساخت وجود دارد، به عنوان مثال تغییر شیب برای یک تیر و هیچ تیرچه یا تخته چندلایی در این ارتفاعات متفاوت ارائه نشده باشد.
- وقتی قرار است یک لبه جلویی بدون محافظت رها شود و ورود افرادی به غیر از کارگران به عبورگاه مورد نیاز باشد به عنوان مثال عبورگاه قالب مانعی نداشته باشد و با علائم مراقب باشید علامت گذاری نشده باشد.
- در دهانه های راه پله ها یا تیر های بالابر.
صفحات مهار محیطی یا داربست وسیله ای موثر برای محافظت از لبه ها روی یک عبورگاه تکمیل شدهی قالب است. داربست باید قبل از قالب نصب شود و از افتادن کارگران از عبورگاه کامل شده جلوگیری کند. مزیت اصلی این سیستم ها این است که نیاز نیست نیروی انسانی لبه محافظ را بر روی لبه عبورگاه قالب نصب کند لذا دیگر نگرانی برای سقوط افراد وجود ندارد. مزیت دیگر محافظت از لبه برای افرادی است که در حال نصب ورق های چندلا نهایی در محل هستند.
در جایی که داربست معلق، یک سر گیر دار، عمودی یا آویزان باشد، یا هر داربست دیگری که شخص یا جسمی ممکن است بیش از ۴ متر از آن سقوط کند یا ساختار مورد استفاده قرار گیرد، هر گونه نصب، تغییر یا حذف داربست باید توسط افراد دارای مجوز داربست انجام شود.
در صورت وجود خطر سقوط فرد یا مواد از شکاف، شکاف های بین کف کامل شده و داربست را پس از برداشته شدن قالب بپوشانید.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از این لینک زیر دیدن بفرمایید:
General guide for scaffolds and scaffolding work
در بعضی از شرایط ممکن است تهیه صفحه های مهار محیطی یا داربست غیر عملی باشد.
برای نصب محافظ لبه محیطی روی عبورگاه از یک سیستم کاری استفاده کنید که خطر سقوط را از بین میبرد یا به حداقل میرساند.
از سیستم های مهاربند نباید استفاده شود زیرا کنترل کاربردی بر روی خطر سقوط از ارتفاع محیط قالب را فراهم نمیکند.
در صورت لزوم، حفاظت از لبه را میتوان با یک روش دیگر جایگزین کرد تا این اقدام از افتادن فرد از لبه جلوگیری کند. یک گزینه جایگزین ارائه حصار در فاصله ۸/۱ متر از لبه عقب با علائم هشدار دهنده کاملاً واضح است.
صفحات مهار محیط
صفحات مهار محیط، ساختارهای محافظتی هستند که به ساختار محیطی یا سکوی کار ثابت میشوند و برای جلوگیری از سقوط اشیا و افراد به خارج از منطقه کار نصب شده اند. این کار، به طور قابل توجهی خطر آسیب به سایر کارگران و مردم را به حداقل میرساند.
صفحات باید در کل مراحل ساخت به خصوص هنگام نصب یا حذف قالب استفاده شود.
این صفحات معمولاً با چوب، تخته سه لا، مش فلزی یا مصنوعی ساخته میشوند.
صفحه ها ممکن است توسط ساختمان یک سازه یا یک داربست به خصوص از پیش طراحی شده پشتیبانی شوند. صفحه ها همچنین میتوانند به عنوان محافظ سقوط محیطی روی یک سطح کار عمل کنند و باید حداقل ۲ متر بالاتر از سطح کار ساخته شود تا شرایط محافظتی برای عموم و کارگران حاضر در خارج از محدوده ی کار را فراهم کند.
هنگام انتخاب صفحه های مهارکننده این موارد را در نظر داشته باشید:
- توانایی پشتیبانی یا مهار بارهای ضربه ای وارد شده از جمله مصالح ساختمانی، تجهیزات و مواد زائد
- مقاومت در برابر نیرو و تنش های ایجاد شده توسط باد بر روی سازه پشتیبانی
- فواصل زمانی بازرسی صفحات
- ویژگی ها در برابر واکنش های شیمیایی به خصوص اشتعال پذیری
- الزامات مربوط به تهویه
- الزامات ویژگی های اپتیکی و عبوری نور
- میزان مقاومت در برابر باران و آب گریزی
- الگوی تکرار نقاط ثابت شده و
- شکاف های ایجاد شده توسط یکی از روشهای نصب
صفحات نگهدارنده باید از ابتدای که قالب ایجاد میشود تا زمانی که تخته زیرنما حذف میشود، در موقعیت خود باقی بمانند تا در تمامی مراحل خطر سقوط اشیا از بین برود.
برای جلوگیری از سقوط مواد به پایین، در شکاف بین صفحه های محیط و قالب یا کف این فاصله نباید بیش از ۲۵ میلی متر باشد.
بازرسی و صدور گواهینامه قبل از بارگیری
هر یک از فرآیندهای بازرسی و صدور گواهینامه به کنترل خطرات در طول دوره ساخت قالب و پایه موقت کمک میکند. قالب باید مطابق با استاندارد AS 3610 باشد: قالب برای بتن
بازرسی و ترخیص برای بارگیری باید در مراحل اصلی هنگام ساخت قالب از جمله هنگام بارگیری قالب صورت گیرد، به عنوان مثال با اجزای قالب، تجهیزات یا کابل ها و قبل از اتمام آن باید انجام شود.
فرآیند صدور گواهینامه اختصاصی باید زمانی اتفاق بیفتد که قالب کامل باشد و قبل از بتن ریزی اتفاق بیفتد.
شخص سر رشته داری مانند مهندس با تجربه در طراحی سازه (مهندس گواهی دهنده) باید قبل از بارگیری، قالب کامل شده را با مشخصات طراحی مطابقت داده و سلامت ساختاری را بررسی و تأیید کند.
برای ساخت قالب و پایه موقت در ساخت مسکن، مجوز مورد نیاز نیست.
مهندس گواهی دهنده، باید گواهی ساختاری قالب را تکمیل و به شخصی با سمت مدیریت یا کنترل قالب ارائه دهد(اغلب پیمانکار اصلی).
یک مثال در پیوست A موجود است.
در جاهایی که از داربست استفاده میشود، الزامات خاصی برای کنترل ورود به داربست و بازرسی و صدور گواهینامه قبل از استفاده وجود دارد. اطلاعات بیشتر در راهنمای عمومی داربست و کارهای آن وجود دارد.
بارگذاری
قالب تا زمانی که تأیید نشده باشد که مشخصات طراحی را داراست، نباید تحت بار قرار گیرد. به عنوان مثال با انجام یک بازرسی قبل از بتن ریزی. بارگذاری نباید بیش از بارهای طرح مشخص شده توسط طراح باشد.
برای حفظ پایداری قالب ها، محل قرارگیری بتن نباید بیش از حداکثر میزان ریختگی محاسبه شده باشد و قسمت داخلی قالب باید قبل از رفتن به هر بخش قرار داده شود.
بالابر، پمپاژ و سایر تجهیزات نباید به قالب متصل شود، مگر این که در طراحی قالب به طور خاص مجاز باشد.
قالب را باید در حین بارگیری تحت نظارت قرار داد تا علائم خرابی یا سقوط احتمالی بارگذاری و بیش از حد مجاز نبودن حرکات عمودی و افقی، مورد بررسی قرار گیرد.
نظارت
یک ناظر تعیین شده سررشته دار باید به طور مداوم مونتاژ قالب را در حین عملیات بتن ریزی کنترل کند و یک سیستم ارتباطی مناسب فراهم شود تا در صورت بروز شرایط اضطراری به دیگران هشدار دهد.
به غیر از ناظر تعیین شده، هیچ شخصی نباید به طور مستقیم زیر محلی که بتن خیس درون قالب قرار میگیرد بایستد.
برای انجام هرگونه تنظیم اضطراری یا تعمیرات، افراد سررشته دار باید در حین بتن ریزی در دسترس باشند. بتن ریزی باید هنگام تنظیمات و تعمیرات متوقف شود.
گواهینامه قبل از حذف قالب
قبل از شروع عملیات حذف قالب، یک فرد سررشته دار، به عنوان مثال یک مهندس با تجربه در طراحی سازه باید تأیید کتبی ارائه دهد که ساختار دائمی قابلیت پشتیبانی از خود را داراست و قالب را میتوان خارج کرد. گواهینامه باید براساس مشخصات طراحی سازه، تأیید مقاومت مخلوط بتن و مدت زمان سپری شده از ریختن باشد.
مدارک تأمین کننده بتن که مشخصات بتن را تأیید میکند باید در صورت درخواست در دسترس باشد. برای تأیید مطابقت مشخصات بتن با مشخصات طراحی، باید روش نمونه گیری و آزمایش بتن در نظر گرفته شود.
یک فرد سررشته دار همچنین باید از SWPS در زمینه حذف قالب استفاده کند تا اطمینان حاصل شود که بتن دائمی خراب و منجر به سقوط سازه نمیشود.
برای اطلاعات بیشتر به راهنمای عمومی قالب و پایه موقت مراجعه کنید.
حذف قالب
همانند ساخت قالب، عمل حذف کردن باید با روشی منظم، سیستماتیک و تدریجی، با در نظر گرفتن خطرات سقوط، سقوط اشیا و خطرات کار دستی در فضای محصور انجام شود.
هنگام ارزیابی خطرات ناشی از حذف قالب، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- تعداد افرادی که در زمینه حذف قالب کار میکنند.
- در پلان فعالیت های حذف قالب، باید جزئیات مربوط به نحوه برداشتن قالب ها و سایر تکیه گاه ها را نشان دهد، مثلا تا چه حد باید سرهای U کاهش یابد.
- یا سیستم پشتیبانی به طور کامل در یک منطقه قبل از برداشتن عبورگاه قالب برداشته میشود یا این که پشتیبانی در حال پایین آمدن به آرامی است اما زیر تخته چندلا باقی بماند تا زمانی که قالب در حال حذف است.
- حذف میخ ها و تثبیت کننده های تیز قبل از چیدن اجزا
- به حداقل رساندن آسیب به اجزا
- چیدن اجزای قالب، به طوری که مانع دسترسی به راه ها یا مناطق کاری نشود
- اجزای قالب از یک ساختمان یا سازه را رها یا پرتاب نکنید
- میخ های سر صاف از انتهای حامل ها پشتیبانی نمیکنند
- زمانی که پشتیبانی پشتی لازم است یا تنها بخشی از سیستم پشتیبانی حذف شود، نحوه باقی ماندن اعضای سازه در جای خود و نوع و چیدمان اعضا در سیستم قالب جایگزین خواهد شد.
- سایر الزامات خاص مربوط به حذف کردن و یا فرایند ساخت و ساز به عنوان مثال بررسی پشتیبانی پشتی پس از تنش
- تأمین روشنایی برای محل کار و محیط اطراف و
- نگهداری از خانه، حذف میخ ها و مواد رد شده، انباشت قالب های حذف شده و از بین بردن خطرات ناشی از آن مانند میخ های بتنی و قلاب های مهاربند قرار داده شده در کف.
حذف قالب باید به روشی سیستماتیک انجام شود، بنابراین عبورگاه به تدریج به عنوان سیستم پشتیبانی برداشته میشود. با پایین آوردن بخشی از سیستم پشتیبانی و سپس انداختن عبورگاه (ورق) بر روی سیستم پشتیبانی، میتوان تخته چندلا را جابه جا کرد. با این کار دیگر نیازی به بلند کردن دستی ورق های چندلا از سطح زمین نیست.
کاهش پیوند
حذف قالب زمانی آسان تر میشود که مقاومت پیوند بین ماده قالب و بتن کاهش یابد. پیوند به ویژگی های مواد و صاف بودن مواد قالب بستگی خواهد داشت. میتوان از از بین برندهی پیوند مایع بر روی دیواره و ستون قالب استفاده کرد تا مقاومت پیوند را کاهش دهد، اما استفاده از آن در کف قالب توصیه نمیشود زیرا میتواند خطر لغزش ایجاد کند.
حذف شیبشکن
حذف شیبشکن روشی را توصیف میکند که وقتی همه سیستم پشتیبانی قالب برداشته میشود و سپس تخته چندلا اجازه میدهد تا با وزن خودش یا توسط افرادی که آن را تحت فشار قرار میدهند، به سطح زیر برود.
از حذف شیبشکن نباید استفاده شود. این کار میتواند بسیار خطرناک باشد زیرا تخته چندلا به طور غیرقابل کنترلی سقوط میکند و میتواند به افراد نزدیک به محل کار آسیب برساند.
اطلاعات بیشتر
- AS3610: قالب بتن
- AS3610.1: قالب بخش 1-مدارک و تمام کاری سطح
- description
کدهای حرفه، مطالب راهنمایی و سایر منابع در وب سایت Safe Work Australia (www.swa.gov.au) موجود است.
یک نمونه از مدرک سازهای قالب برای استفاده توسط یک شخص سررشته دار برای نشان دادن این که قالب و پایه موقت بازرسی شده است و مطابق با مشخصات است و از نظر ساختاری مناسب است.
نام مهندس: ....................................................................................................................
آدرس: ..........................................................................................................................
تلفن: ...................................................... فکس: ............................................................
موبایل: ................................................... تاریخ: .............................................................
پروژه: ............................................................................................................................
طبقه: : .................................................. ناحیه: : ...........................................................
گواهینامه سازهای
این تأیید میکند که ........................................................................ قالب برای پروژه فوق مورد بازرسی قرار گرفته و مناسب برای پشتیبانی از بارهای طراحی مطابق با استانداردهای مربوطه از جمله AS 3610: قالب برای بتن است.
موارد زیر در مورد بازرسی قرار گرفته است:
موارد | شرایط (بله/خیر) | کار مورد نیاز |
---|---|---|
صفحات پایه | OK | خیر |
فاصله قاب | OK | خیر |
مهاربند قاب | OK | خیر |
اضافات قاب | OK | خیر |
اندازه و فاصله حامل | OK | خیر |
اندازه و فاصله تیرچه | OK | خیر |
فاصله پایه | Not OK | نزدیک کردن پایه به ستون ها |
مهاربند تقویت کننده | OK | خیر |
بارگیری گریز از مرکز | OK | خیر |
انحراف پایه | OK | خیر |
شرایط الوار | OK | خیر |
شرایط فولاد | OK | خیر |
میخ ها در صفحه ها | OK | خیر |
قاب بندی ستون ها | OK | خیر |
مهار ستون ها | OK | خیر |
تثبیت تخته سه لا | OK | خیر |
نام مهندس گواهی دهنده
..................................................
امضا
..................................................